Lucy Maud Montgomery
[edytuj]
| Lucy Maud Montgomery | |
 ok. roku 1900 | |
| Imiona i nazwisko | Lucy Maud Macdonald |
| Data i miejsce urodzenia | 30 listopada 1874,  Clifton na Wyspie Księcia Edwarda |
| Data i miejsce śmierci | 24 kwietnia 1942, Toronto |
| Narodowość | Kanadyjka |
| Dziedzina sztuki | Proza |
| Ważne dzieła | Ania z Zielonego Wzgórza |
Życiorys [edytuj]
Lucy Maud Montgomery (używająca jedynie drugiego imienia, Maud) urodziła się 30 listopada 1874 roku w Clifton (obecnie New London) na Wyspie Księcia Edwarda jako jedyna córka Hugha Johna Montgomery i Clary Woolner Macneill Montgomery. Kiedy Maud miała 21 miesięcy, jej matka zmarła na gruźlicę. Ojciec przeniósł się na zachód Kanady, oddając dziecko do adopcji swoim teściom Alexandrowi Marquis Macneill i Lucy Woolner Macneill, mieszkającym w rybackiej wiosce Cavendish na Wyspie Księcia Edwarda. Dzieciństwo i młodość (z krótką przerwą na początku lat 1890.) przyszła pisarka spędziła z dziadkami. Byli to ludzie o dość surowych zasadach, którzy nie potrafili okazać troski i uczucia dziecku. Ostoją dla Maud był Park Corner, dom ciotki Annie Macneill Campbell, siostry jej zmarłej matki. Ciotka była dla niej zawsze gościnna, okazywała jej miłość, a jej córki były dla Maud jak rodzone siostry[1].
Po powrocie na Wyspę Księcia Edwarda we wrześniu 1891 pisarka ukończyła naukę w szkole powszechnej. W roku 1894 ukończyła dwuletni kurs nauczycielski w Prince of Wales College, zaliczając wszystkie zajęcia w ciągu jednego roku i uzyskując tym samym dyplom nauczycielski pierwszej klasy. W czasie swojej krótkiej kariery nauczycielskiej w latach 1894-1898 pracowała w trzech szkołach: w Bideford, Belmont i Lower Bedeque. W międzyczasie (w roku akademickim 1895/96) przez rok uczęszczała na zajęcia w Dalhousie University w Halifax, będąc tam jedną z niewielu studentek. W tym też okresie otrzymała swoje pierwsze honorarium autorskie.
Pracując jako nauczycielka w Belmont zaręczyła się ze swoim kuzynem Edwinem Simpsonem, którego jednak nie darzyła zbyt wielkim uczuciem. W następnym roku szkolnym, ucząc w Lower Bedeque Maud wynajmowała mieszkanie u państwa Leardów. Zakochała się wtedy w ich synu Hermanie Leardzie. Zdawała sobie jednak sprawę z tego, że Herman, niewykształcony farmer, nie jest dla niej odpowiednią partią. Poza tym swoją rękę obiecała już innemu. Ta sytuacja stała się przyczyną jej wielu rozterek i Maud długo nie potrafiła zdecydować się, jak powinna postąpić[3].
W marcu 1898 zmarł dziadek Maud i pisarka powróciła do rodzinnego domu, by zamieszkać razem z babką. Zakończyła w ten sposób romans z Hermanem Leardem. Wkrótce po tym zerwała zaręczyny z Edwinem Simpsonem. Z babką mieszkała przez następne 13 lat (z krótką przerwą), zajmując się nią do końca jej życia. W latach 1901-1902 przez dziewięć miesięcy pracowała jako korektorka w gazecie "The Daily Echo" w Halifax. Mieszkając w Cavendish nie przestawała pisać, publikując swoje opowiadania na łamach wielu kanadyjskich gazet. W ten sposób mogła też zarobić na utrzymanie — w roku 1898 zarobiła 96,88 $, natomiast kilka lat później, w 1903, jej dochód z pisania wyniósł już około 500 $[4].
Lucy Maud Montgomery, mieszkając i pracując w Cavendish, nawiązała kilka korespondencyjnych przyjaźni. Przez wiele lat korespondowała ze starszą pisarką z Massachusetts Lucy Lincoln Montgomery (obie pisarki zbliżyły do siebie podobnie brzmiące nazwiska). Innym z jej wieloletnich korespondentów był nauczyciel i początkujący pisarz Ephraim Weber, z którym zaczęła wymieniać listy w 1902. Jeszcze innym przyjacielem na odległość był młody szkocki dziennikarz George Boyd MacMillan, z którym nawiązała korespondencję w 1903 i z którym spotkała się jedynie raz, w sierpniu 1911 roku w czasie swojej podróży poślubnej.
W 1903 roku prezbiteriańskim pastorem w Cavendish został Ewan MaCdonald. Maud żywiła do pastora uczucie pozbawione namiętności i pasji, ale zdawała sobie sprawę, że jest to dla niej odpowiednia partia[5]. Podczas znajomości z Macdonaldem, w roku 1905[6] Maud zaczęła pisać swoją pierwszą powieść — Anię z Zielonego Wzgórza. W 1906, kiedy MaCdonald musiał na rok wyjechać na studia do Edynburga, młodzi potajemnie zaręczyli się. Maud postanowiła nie wychodzić za mąż do czasu, dopóki będzie żyła jej babka, którą wciąż się opiekowała. Kiedy Lucy Macneill zmarła w marcu 1911 roku, Ewan Macdonald i Lucy Maud Montgomery pobrali się. Miało to miejsce 5 lipca 1911 roku w Park Corner, domu jej ukochanej ciotki Annie Campbell. W podróż poślubną pojechali do Wielkiej Brytanii.
Po ślubie państwo Macdonald przenieśli się do Leaskdale w Ontario, gdzie Ewan objął obowiązki pastora. Pisarka do końca życia mieszkała poza Wyspą Księcia Edwarda, powracając tam jedynie w czasie wakacji. Maud urodziła trzech synów: Chestera w 1912, Hugh (który zmarł po porodzie) w 1914 i Stuarta w 1915. Jako żona pastora zajmowała się sprawami związanymi z prowadzeniem szkółki niedzielnej i innymi sprawami kościoła. Bardzo dużo w tym czasie pisała. Lubiła też zajmować się uprawą ukochanych kwiatów, fotografią, gotowaniem. Swój czas dzieliła pomiędzy wychowanie synów, pracę w kościele i pisanie. Dużo miejsca poświęcała swojemu dziennikowi, na którego karty przelewała swoje troski i zmartwienia: rozpacz z powodu śmierci synka, ból po stracie ukochanej kuzynki Frede Campbell, rozterki związane z depresją, na którą cierpiał jej mąż. W głębi duszy czuła się samotną toteż pisała:
 |
Nagrody [edytuj]
- W 1923 r. jako pierwsza kobieta w historii Kanady zostaje wybrana członkinią Królewskiego Towarzystwa Sztuk Pięknych ( Royal Society of Arts ) w Wielkiej Brytanii
- W 1935 r. została odznaczona Orderem Imperium Brytyjskiego
- W tym samym roku (1935) zostaje członkinią Literary and Artistic Institute of France
- W 1943 na terytorium Kanady zostaje uznana za "osobę o znaczeniu narodowym i historycznym"
Twórczość Lucy Maud Montgomery [edytuj]
Poniżej podano bibliografię utworów pisarki według roku wydania oryginału, z tytułem polskiego wydania lub angielskiego, jeśli polskiego nie było.Powieści [edytuj]
- 1908 - Ania z Zielonego Wzgórza (Ania, cz.1)
- 1909 - Ania z Avonlea (Ania, cz.2)
- 1910 - Dziewczę z sadu (inne tytuły: Kilmeny ze starego sadu, Kilmeny z kwitnącego sadu)
- 1911 - Historynka (Historynka, cz.1) (inny tytuł: Wakacje na starej farmie)
- 1913 - Złocista droga (Historynka, cz.2) (inny tytuł: Złoty gościniec)
- 1915 - Ania na Uniwersytecie (Ania, cz.3)
- 1917 - Wymarzony dom Ani (Ania, cz.5)
- 1919 - Dolina Tęczy (Ania, cz.7)
- 1921 - Rilla ze Złotego Brzegu (Ania, cz.8)
- 1923 - Emilka ze Srebrnego Nowiu (Emilka, cz.1) (inny tytuł: Emilka z Księżycowego Nowiu)
- 1925 - Emilka dojrzewa (Emilka, cz.2) (inny tytuł: Emilka szuka swojej gwiazdy)
- 1926 - Błękitny zamek
- 1927 - Emilka na falach życia (Emilka, cz.3) (inne tytuły: Emilka szuka szczęścia, Dorosłe życie Emilki)
- 1929 - Czarodziejski świat Marigold (inny tytuł: Czary Marigold)
- 1931 - W pajęczynie życia (inny tytuł: Dzban ciotki Becky)
- 1933 - Pat ze Srebrnego Gaju (Pat, cz.1)
- 1935 - Miłość Pat (Pat, cz.2) (inny tytuł: Pani na Srebrnym Gaju)
- 1936 - Ania z Szumiących Topoli (Ania, cz.4) (inny tytuł : Ania z Szumiących Wierzb)
- 1937 - Jana ze Wzgórza Latarni (inne tytuły: Jane z Lantern Hill, Janka z Latarniowego Wzgórza, Jane ze Wzgórza Latarni)
- 1939 - Ania ze Złotego Brzegu (Ania, cz.6)
Zbiory opowiadań [edytuj]
Za życia pisarki ukazały się dwa pierwsze zbiory. Kolejny, wydany w 1974, obok już znanych zawierał w większości utwory niepublikowane i odnalezione przez jej syna, Stuarta MacDonalda. Wszystkie następne zbiory zawierały opowiadania wyłącznie znane, publikowane oddzielnie, m.in. w czasopismach:- 1974 - Spełnione marzenia
- 1979 - The Doctor's Sweetheart, and Other Stories
- 1988 - Takie jak Ania
- 1989 - Zapach wiatru (Ślady na piasku)
- 1990 - Among the Shadows: Tales from the Darker Side
- 1991 - After Many Days: Tales of Time Passed
- 1993 - Against the Odds: Tales of Achievement
- 1994 - At the Altar: Matrimonial Tales
- 1995 - Christmas with Anne: and Other Holiday Stories
- 1995 - Across the Miles: Tales of Correspondence
Ciekawostka [edytuj]
W październiku 2009 w Kanadzie po 70 latach została wydana 9 część przygód "Ani z Zielonego Wzgórza". Maszynopis tej powieści został odnaleziony 5 lat wcześniej[8].Autobiografia i pamiętniki [edytuj]
- 1917 - The Alpine Path: The Story of My Career
- 1985 - The Selected Journals of L.M. Montgomery, Vol. I (w Polsce wydany jako: Krajobraz dzieciństwa i Uwięziona dusza - 1996 r.)
- 1987 - The Selected Journals of L.M. Montgomery, Vol. II
- 1993 - The Selected Journals of L.M. Montgomery, Vol. III
- 1998 - The Selected Journals of L.M. Montgomery, Vol. IV
- 2004 - The Selected Journals of L.M. Montgomery, Vol. V
Przypisy
- ↑ Elaine Crawford, Kelly Crawford, Kuchnia z Zielonego Wzgórza. Przepisy L.M. Montgomery, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007, s. 154
- ↑ Macochę nazywała "panią Montgomery", wyznając na kartach swojego dziennika "Nie potrafię nazywać jej inaczej, jedynie przy innych powstrzymuję się przez wzgląd na ojca." por. Caroline Perry, Lucy Maud Montgomery (w:) Lucy Maud Montgomery, Anne of Green Gables, Seal Books, Toronto 1996, s. 311
- ↑ Kiedy narzeczony odwiedził ją w mieszkaniu Leardów, Maud na kartach swojego dziennika pisała: "Oto byłam pod jednym dachem z dwoma mężczyznami — jednym, którego kochałam, ale nie mogłam poślubić, i drugim, którego obiecałam poślubić, ale nie kochałam! Nie da się opowiedzieć tego, co przecierpiałam tej nocy pełnej przerażenia, wstydu, strachu." por. Caroline Perry, Lucy Maud Montgomery (w:) Lucy Maud Montgomery, Anne of Green Gables, Seal Books, Toronto 1996, s. 312
- ↑ http://www.lmmontgomery.ca/lmmi/node/42
- ↑ Caroline Perry, Lucy Maud Montgomery (w:) Lucy Maud Montgomery, Anne of Green Gables, Seal Books, Toronto 1996, s. 313
- ↑ Lucy Maud Montgomery, Pamiętniki: Uwięziona Dusza, Nasza Księgarnia 1998, s. 167
- ↑ Lucy Maud Montgomery, Krajobraz dzieciństwa: Pamiętniki 1869–1697, Nasza Księgarnia,1996, s. 4
- ↑ Nowa "Ania z Zielonego Wzgórza": Gilbert to drań, serwis TVN24 z 27 października 2009 r., dostępne w Internecie, [dostęp 2010-02-22]
.JPG)